قانون حمايت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان
مصوب 11/10/1348
ماده 1
از نظر اين قانون به مؤلف و مصنف و هنرمند «پديد آورنده» و به آنچه از راه دانش يا هنر و يا ابتكار آنان پديد مي‌آيد بدون در نظر گرفتن سليقه يا روشي كه در بيان و يا ظهور و با ايجاد آن بكار رفته «اثر» اطلاق مي‌شود.
ماده 2
اثرهاي مورد حمايت اين قانون بشرح زير است.
1.كتاب و رساله و جزوه و نمايش نامه و هر نوشته ديگر علمي و فني و ادبي هنري.
2.شعر و ترانه و سرود و تصنيف كه بهر ترتيب و روش نوشته يا ضبط يا نشر شده باشد.
3.اثر سمعي و بصري به منظور اجراء در صحنه‌هاي نمايش يا پرده سينما يا پخش از راديو يا تلويزيون كه بهر ترتيب و روش نوشته يا ضبط يا نشر شده باشد.
4.اثر موسيقي كه بهر ترتيب و روش نوشته يا ضبط يا نشر شده باشد.
5.نقاشي و هر گونه اثر تزييني و اثر تجسمي كه به هر طريق و روش بصورت ساده يا تركيبي بوجود آمده باشد.
6.هر گونه پيكره(مجسمه).
7.اثر معماري از قبيل طرح و نقشه ساختمان
8.اثر عكاسي كه با روش ابتكاري و ابداع پديد آمده باشد.
9.اثر ابتكاري مربوط به هنرهاي دستي يا صنعتي و نقشه قالي و گليم.
10.اثر ابتكاري كه بر پايه فرهنگ عامه(فولكلور) يا ميراث فرهنگي و هنر ملي پديد آمده باشد.
11.اثر فني كه جنبه ابداع و ابتكار داشته باشد.
12.هر گونه اثر مبتكرانه ديگر كه از تركيب چند اثر از اثرهاي نامبرده در اين فصل پديده آمده باشد.
فصل دوم- حقوق پديد آورنده
مادة 3
حقوق پديد آورنده شامل حق انحصاري نشر و پخش و عرضه و اجراي اثر و حق بهره برداري مادي و معنوي از نام و اثر اوست.
مادة 4
حقوق معنوي پديدآورنده محدود به زمان و مكان نيست و غير قابل انتقال است.
مادة 5
پديد آورنده اثرهاي مورد حمايت اين قانون مي‌تواند استفاده از حقوق مادي خود را در كليه موارد از جمله موارد زير به غير واگذار كند.
1.تهيه فيلم‌هاي سينمايي و تلويزيوني و مانند آن.
2.نمايش صحنه‌اي مانند تآتر و باله و نمايش‌هاي ديگر.
3.ضبط تصويري يا صوتي اثر بر روي صفحه يا نوار يا وسيله ديگر.
4.پخش از راديو و تلويزيون و وسائل ديگر.
5.ترجمه و نشر و تكثير و عرضه اثر از راه چاپ و نقاشي و عكاسي و گراور و كليشه و قالب‌ريزي و مانند آن.
6.استفاده از اثر در كارهاي علمي و ادبي و صنعتي و هنري و تبليغاتي.
7.بكار بردن اثر در فراهم كردن با پديد آوردن اثرهاي ديگري كه در ماده دوم اين قانون درج شده است.
مادة 6
اثري كه با هم كاري دو يا چند پديد آورنده بوجود آمده باشد و كار يكايك آنان جدا و متمايز نباشد اثر مشترك ناميده مي‌شود و حقوق ناشي از آن حق مشاع پديد آورندگان است.
مادة 7
نقل از اثرهايي كه انتشار يافته است و استناد به آن‌ها به مقاصد ادبي و علمي و فني و آموزشي و تربيتي و به صورت انتقاد و تفريط با ذكر اخذ در حدود متعارف مجاز است.
تبصره : ذكر ماخذ در مورد جزوه‌هايي كه براي تدريس در مؤسسات آموزشي توسط معلمان آن‌ها تهيه و تكثير مي‌شود الزامي نيست مشروط بر اينكه جنبه انتفاعي نداشته باشد.
مادة 8
كتاب‍خانه‌هاي عمومي و مؤسسات جمع آوري نشريات و مؤسسات علمي و آموزشي كه به صورت غير انتفاعي اداره مي‌شوند مي‌توانند طبق آئين نامه‌اي كه به تصويب هيئت وزيران خواهد رسيد از اثرهاي مورد حمايت اين قانون از راه عكس‍برداري با طرق مشابه به آن به ميزان مورد نياز و متناسب با فعاليت خود نسخه برداري كنند.
مادة 9
وزارت اطلاعات مي‌تواند آثاري را كه قبل از تصويب اين قانون پخش كرده و يا انتشار داده است پس از تصويب اين قانون نيز كمان مورد استفاده دهد.
مادة 10
وزارت آموزش و پرورش مي‌تواند كتاب‌هاي درسي را كه قبل از تصويب اين قانون به موجب قانون كتاب‌هاي درسي چاپ و منتشر كرده است كماكان مورد استفاده قرار دهد.
مادة 11
نسخه‌برداري از اثرهاي مورد حمايت اين قانون مذكور در بند 1 از ماده 2 و ضبط برنامه‍هاي راديويي و تلويزيوني فقط در صورتي كه براي استفاده شخصي و غير انتفاعي باشد مجاز است.
فصل سوم
مدت حمايت از حق پديدآورنده و حمايت‌هاي قانوني ديگر
ماده 12
مدت استفاده از حقوق مادي پديد آورنده موضوع اين قانون كه به موجب وصايت يا وراثت منتقل مي‌شود از تاريخ مرگ پديد آورنده سي سال است و اگر وارثي وجود نداشته باشد يا بر اثر وصايت به كسي منتقل نشده باشد براي همان مدت به منظور استفاده عمومي در اختيار وزارت فرهنگ و هنر قرار خواهد گرفت.
تبصره: مدت حمايت اثر مشترك موضوع ماده 6 اين قانون سي سال بعد از فوت آخرين پديد آورنده خواهد بود.
ماده 13
حقوق مادي اثرهايي كه در نتيجه سفارش پديد مي‌آيد تا سي سال از تاريخ پديد آمدن اثر متعلق به سفارش دهند است مگر آنكه براي مدت كمتر يا ترتيب محدودتري توافق شده باشد.
تبصره: پاداش و جايزه نقدي و امتيازاتي كه در مسابقات علمي و هنري و ادبي طبق شرايط مسابقه به آثار مورد حمايت اين قانون موضوع اين ماده تعلق مي‌گيرد متعلق به پديد آورنده خواهد بود.
ماده 14
انتقال گيرنده حق پديد آورنده مي‌تواند تا سي سال پس از واگذاري از اين حق استفاده كند مگر اينكه براي مدت كمتر توافق شده باشد.
ماده 15
در مورد مواد 13 و 14 پس از انقضاء مدت‌هاي مندرج در آن مواد استفاده از حق مذكور در صورت حيات پديد آورنده متعلق به خود او و در غير اين صورت تابع ترتيب مقر در ماده 12 خواهد بود.
ماده 16
در موارد زير حق حقوق مادي پديد آورنده از تاريخ نشر يا عرضه به مدت سي سال مورد حمايت اين قانون خواهد بود.
1.اثرهاي سينمايي يا عكاسي.
2.هر گاه اثر متعلق به شخص حقوقي باشد يا حق استفاده از آن به شخص حقوقي واگذار شده باشد.
ماده 17
نام و عنوان و نشان ويژه‌اي كه معرف اثر است از حمايت اين قانون برخوردار خواهد بود و هيچ كس نمي‌تواند آن‌ها را براي اثر ديگري از همان نوع يا مانند آن به ترتيبي كه الغاء شبهه كند بكار برد.
ماده 18
انتقال گيرنده و ناشر و كساني كه طبق اين قانون اجازه استفاده يا استناد يا اقتباس از اثري را بمنظور انتفاع دارند بايد نام پديد آورنده را با عنوان و نشانه ويژه معرف اثر هم راه اثر با روي نسخه اصلي يا نسخه‌هاي چاپي يا تكثير شده به روش معمول و متداول اعلام و درج نمايند مگر اينكه پديد آورنده به ترتيب ديگري موافقت كرده باشد.
ماده 19
هر گونه تغيير يا تحريف در اثرهاي مورد حمايت اين قانون و نشر آن بدون اجازه پديد آورنده ممنوع است.
ماده 20
چاپ‌خانه‌ها و بنگاه‌هاي ضبط صوت و كارگاه‌ها و اشخاصي كه به چاپ يا نشر يا پخش يا ضبط و يا تكثير اثرهاي مورد حمايت اين قانون مي‌پردازند بايد شماره دفعات چاپ و تعداد نسخه كتاب يا ضبط يا تكثير يا بخش يا انتشار و شماره مسلسل روس صفحه موسيقي و صدا را بر تمام نسخه‌هايي كه پخش مي‌شود با ذكر تاريخ و نام چاپ‌خانه يا بنگاه و كارگاه مربوط بر حسب مورد درج نمايند.
ماده 21
پديد آورندگان مي‌توانند اثر و نام و عنوان و نشانه ويژة اثر خود را در مراكزي كه وزارت فرهنگ و هنر با تعيين نوع آثار آگهي مي‌نمايند به ثبت برسانند.
آيين نامه چگونگي و ترتيب انجام يافتن تشريفات ثبت و هم چنين مرجع پذيرفتن درخواست ثبت به تصويب هيئت وزيران خواهد رسيد.
ماده 22
حقوق مادي پديد آورنده موقعي از حمايت اين قانون برخوردار خواهد بود كه اثر براي نخستين بار رد ايران چاپ يا پخش يا نشر يا اجرا شده باشد و قبلاً در هيچ كشوري چاپ يا نشر يا پخش و يا اجرا نشده باشد.
فصل چهارم- تخلفات و مجازات
ماده 23
هر كس تمام يا قمتي از اثر ديگري را كه مورد حمايت اين قانون است به نام خود يا به نام پديد آورنده بدون اجازه او و يا عالماً عامداً و به نام شخص ديگري غير از پديد آورنده نشر يا پخش يا عرضه كند به حبس تأديبي از شش ماه تا 3 سال محكوم خواهد شد.
ماده 24
هر كس بدون اجازه ترجمه ديگري ار به نام خود يا ديگري چاپ و پخش و نشر كند به حبس تأديبي از سه ماه تا يك سال محكوم خواهد شد.
ماده 25
متخلفين از مواد 17 – 18- 19- 20 اين قانون به حبس تأديبي از سه ماه تا يك سال محكوم خواهند شد.
ماده 26
نسبت به متخلفان از مواد 17- 18 – 19 – 20 اين قانون در مواردي كه به سبب سپري شدن مدت حق پديد آورنده استفاده از اثر با رعايت مقررات اين قانون براي همگان آزاد است وزارت فرهنگ و هنر عنوان شاكي خصوصي را خواهد داشت.
مادة 27
شاكي خصوصي ميْتواند از دادگاه صادر كنندة حكم نهايي درخواست كند كه مفاد حكم در يكي از روزنامه‌ها به انتخاب و هزينه او آگهي شود.
مادة 28
هر گاه متخلف از اين قانون شخص حقوقي باشد علاوه بر تعقيب جزايي شخص حقيقي مسئول كه جرم ناشي از تصميم او باشد خسارات شاكي خصوصي از اموال شخص حقوقي جبران خواهد شد و در صورتي كه اموال شخص حقوقي به تنهايي تكافو نكند مابه التفاوت از اموال مرتكب جرم جبران مي‌شود.
مادة 29
مراجع قضايي مي‌توانند ضمن رسيدگي به شكايت شاكي خصوصي نسبت به جلوگيري از نشر و پخش و عرضه آثار مورد شكايت و ضبط آن دستور لازم به ضابطين دادگستري بدهند.
مادة 30
اثرهايي كه پيش از تصويب اين قانون پديد آمده از حمايت اين قانون برخوردار است اشخاصي كه بدون اجازه از اثرهاي ديگران تا تاريخ تصويب اين قانون استفاده يا بهره‌برداري كرده‌اند حق نشر يا پخش يا تكثير يا ارائه مجدد يا فروش آن آثار را ندارند مگر با اجازه پديدآورنده يا قائم مقام او با رعايت اين قانون متخلفين از حكم اين ماده و هم‌چنين كساني كه براي فرار از كيفر به تاريخ مقدم بر تصويب اين قانون اثر را به چاپ رسانند يا ضبط يا تكثير يا از آن بهره‌برداري كنند به كيفر مقرر در ماده 23 محكوم خواهند شد.
دعاوي و شكاياتي كه قبل از تصويب اين قانون در مراجع قضايي مطرح گرديده به اعتبار خود باقي است.
مادة 31
تعقيب بزه‌هاي مذكور در اين قانون با شكايت شاكي خصوصي شروع و با گذشت او موقوف مي‌شود.
ماده 32
مواد 245 و 246 و 247 و 248 قانون مجازات عمومي ملغي است.
مادة 33
آئين نامه‌هاي اجرايي اين قانون از طرف وزارت فرهنگ و هنر و وزارت دادگستري و وزارت اطلاعات تهيه و به تصويب هيئت وزيران خواهد رسيد.